Bordspelvereniging Veldhoven
Vandaag verscheen in De Pers een interview met Klaus Teuber, n.a.v. het tienjarig jubileum van het spel De Kolonisten van Catan in Nederland.
Mooi begin van een van de alinea’s: “Voor wie de afgelopen tien jaar op Pluto heeft gewoond: […]”. Afgezien van een opmerkelijk (nou ja…) basis-bord met o.a. de kleur groen, en een paar kleine foutjes, een leuk artikel. Aardig formaat ook, ongeveer 2/3 van een A3-tje.
Natuurlijk waren er op deze zondagmiddag verschillende bekenden aanwezig. Maar er waren ook mensen op afgekomen die (nog?) niet met een zekere regelmaat op woensdag- of donderdagavond of op zondagmiddag langskomen. Sommige van de nieuwe bezoekers waren al wel bekend met Catan en/of met de afgeleide spellen. Maar er waren ook mensen op deze dag afgekomen die de regels van Catan nog niet of nauwelijks kenden. Deze mensen konden prima profiteren van de uitleg die aanwezige liefhebbers bereid waren te geven.
In een vorig bericht over Catan had ik al een foto geplaatst van het materiaal wat ik dit jaar in Essen had gekocht. Ik schreef ook dat dat bericht nog vervolgd zou worden… bij deze het eerste vervolg. Als eerste lijkt het me aardig om wat te schrijven over de Metropolen die ik gekocht heb.
Je denkt misschien: waarom zoveel Metropolen? En die kleuren? En waarom trek je die schijfjes binnen je kader? Logische vragen, en hieronder de antwoorden.
Laat ik beginnen met de kleuren. In het standaard Steden & Ridders heb je drie Metropolen, voor stadsontwikkelingen in geel, groen en blauw. Voor elk van deze drie stadsontwikkelingen is er een … gele … Metropool. Om dat onderscheid beter te kunnen maken (en omdat mijnheer Bedi toch 12 kleuren heeft) wilde ik dus ook een groene en een blauwe Metropool hebben. Dan kun je dus aan de Metropool zien aan welke ontwikkeling een speler deze Metropool te danken heeft. Zeer onlangs nog gebeurd: een speler had drie Metropolen (en geen dorpen meer, anders had hij al gewonnen…). Als je er dan een wilt overnemen, moet je natuurlijk wel de juiste Metropool nemen.
In een serie artikelen over spellenprijzen mag natuurlijk het Spiel des Jahres van onze oosterburen niet lang onbesproken blijven. Dit is de spellenprijs waar toch door veel mensen wel naar gekeken wordt, in ieder geval binnen Europa. Op de beurs in Essen wordt altijd veel aandacht aan de prijswinnaar gegeven, bijvoorbeeld doordat er een complete (grote!) stand is waar de prijswinnaar kan worden gespeeld.
Deze prijs bestaat sinds 1979, en wordt toegekend door een jury van thans 11 leden (voor het komende jaar). Deze jury stelt eerst een lijst op van “aanbevolen” spellen, uit de lijst van spellen die de voorgaande 12 maanden uitgekomen zijn. Uit deze lijst wordt in de loop van het jaar een shortlist van “genomineerde” spellen geselecteerd. Na een laatste overleg (stemming) van de jury wordt de uiteindelijke winnaar in de zomer bekend gemaakt. Diverse spellen in het onderstaande lijstje zijn, (mede) door de prijs die ze gewonnen hebben, in Duitsland en daarbuiten zeer bekend geworden.
Naast de reguliere prijs voor spellen voor families/volwassenen wordt er soms een bijzondere prijs toegekend. In 2008 was dat bijvoorbeeld voor Agricola, wat de prijs voor “Complex spel” kreeg toegekend. In 2001 kreeg het spel In de Ban van de Ring een prijs voor “Literatuur in het Spel”. Vanaf 1989 tot en met 2000 werd er ook een bijzondere prijs “Kinderspel” toegekend. Deze laatste is echter sinds 2001 een zelfstandige prijs en wordt gelijk met de prijs “Spiel des Jahres” bekendgemaakt.
Omdat veel mensen deze prijs als referentie gebruiken is het winnen van deze prijs niet alleen voor de auteur en het spel van belang, maar ook voor de uitgever. Als dit logo op je spel mag worden gedrukt betekent dit een aardige vermeerdering van de omzet. Die begint natuurlijk al direct na de bekendmaking, maar vooral tijdens Spiel wordt dit spel door het publiek in grote hoeveelheden gekocht. Oké, sommige mensen leveren dit spel een paar jaar later weer in bij een handelaar in tweedehandsjes, maar toch…
Spellen zijn er in vele soorten (en maten). Je kunt spellen dan ook op vele manieren indelen. Ook ik deel spellen soms in in categorieën. Of het is om mensen een categorie te laten kiezen waaruit ze iets willen spelen, of dat ik met niet-spelers over spellen praat, ik gebruik nog wel eens de volgende indeling:
De vechtspellen zijn degene waar twee of meer spelers elkaar regelmatig aanvallen. Er wordt dus echt gevochten tussen de spelers. Dat ze daarbij speelstukken gebruiken is “een detail”. Enkele klassieke titels zijn Schaken, Stratego, Risk. Ook veel van de spellen waarbij historische veldslagen worden gesimuleerd kun je hier onder rekenen.
In ontwikkelingsspellen probeert elke speler zijn eigen positie zo goed mogelijk te ontwikkelen om daarmee te winnen. Er wordt door de spelers dus niet zozeer onderling gevochten. De spelers proberen alleen maar als eerste de meest lucratieve posities op het bord in te nemen, of zichzelf in andere zin zo voordelig mogelijk te ontwikkelen. Dat die ontwikkeling van de ene speler de andere hindert is logisch, maar echt vechten vind ik dat niet. Voorbeelden van deze categorie zijn bijvoorbeeld Catan, Carcassonne.
In samenwerkingsspellen of coöperatieve spellen proberen de spelers tezamen te winnen. Meestal met zijn allen tegen het spel, waarbij via de regels van het spel wordt gezorgd dat de spelers meer of minder moeite hebben om te winnen. Maar er zijn ook enkele spellen waarbij alle spelers op één na tegen die laatste persoon spelen. Die laatste persoon is dan de slechterik. Of vanaf het begin bekend is welke speler niet met de anderen meedoet kan ook nog variëren. Enkele voorbeelden uit deze groep zijn: In de Ban van de Ring (allemaal samen, maar met een uitbreiding alle Hobbits tegen Sauron), Shadows over Camelot (allen samen, maar met een kans op een verrader), Arkham Horror (allen samen), Descent (allen tegen één).
Aan de laatste categorie wil ik de komende tijd af en toe aandacht besteden. Eerst zal ik een lijstje maken van spellen in deze categorie. Daarna wil ik ten minste enkele van deze spellen bespreken.