Twee jaar geleden werd door het Duitse Kosmos een klein, nieuw Catan-spelletje uitgegeven: het Catan Dobbelspel. Een spelletje in een klein doosje, met makkelijke (want weinig) regels. Het duurde vervolgens even, maar uiteindelijk heeft 999 Games er een Nederlandse versie van uitgebracht.
Elke speler heeft een velletje met zijn eigen eilandje, en probeert in 15 beurten zo veel mogelijk punten te verzamelen door dat eilandje vol te bouwen. Alles wat je bouwt levert punten op, en wel steeds meer naarmate je er meer van hetzelfde bouwt (behalve bij de straten). Dat bouwen kost grondstoffen – het is per slot van rekening een Catan-spel. Die grondstoffen staan op de dobbelstenen die je drie keer mag gooien.
Drie jaar na het verschijnen van het spel De Kolonisten van Catan in Duitsland werd er een uitbreiding uitgebracht door Kosmos waarmee onderdelen uit het leven van twee historische personen konden worden nagespeeld. Het ene scenario uit deze doos bood de mogelijkheid om het bouwen van de pyramide van Cheops na te spelen. Het andere scenario laat de spelers de veroveringstocht van Alexander de Grote naspelen.
Vandaag is als eerste Alexander aan de beurt. Cheops komt waarschijnlijk later nog een keer, evenals de andere twee scenario’s.
Het eerste bijzondere aan deze scenario’s is dat ze wel met het basisspel worden gespeeld, maar dat de landschaptegels in de doos mogen blijven liggen. Ook dit scenario wordt namelijk afgewikkeld op een vast bord, waar een stuk aarde, grofweg van Griekenland tot India, is afgebeeld. Wel onderverdeeld in de bekende zeshoeken natuurlijk, en met de bekende afbeeldingen. Ook de tweede scenario-doos, en diverse later verschenen scenario’s hebben overigens een vast bord gekregen.
Het tweede wat opvalt bij dit scenario, is dat de spelers niet eerst een of meer dorpen bouwen op het bord. De eerste dorpen worden namelijk gebouwd langs de route die door een Alexander-figuur wordt afgelegd over het bord. Omdat de spelers dus in het begin geen dorpen hebben, wordt voorafgaand aan het spel een grote gemengde stapel grondstoffenkaarten gemaakt, waar de spelers elke beurt een kaart van nemen, net zo lang totdat deze stapel op is. Dat geldt ook (a) als een speler al een of meer dorpen heeft gebouwd, en (b) als er een 7 is gegooid. Grondstoffenkaarten waarmee betaald is vormen vervolgens de gebruikelijke grondstoffenstapels.
Catan: Alexander de Grote (spelsituatie)
Ik schreef zojuist al dat een Alexander-figuur over het bord reist (zie foto). Op het bord is deze route aangegeven met pijlen, en elke beurt (na het dobbelen voor de gronstoffen) wordt Alexander verplaatst naar de volgende positie. Daarbij worden elke keer hetzij een tempel-symbool, hetzij een gebeurtenisfiche oversprongen. De betreffende gebeurtenis (bouwen van een dorp bij een tempel, dan wel hongersnood, bruggenbouw, veldslag of standbeeld bij de fiches) wordt vervolgens geveild. Voor een bod mogen de spelers per soort gebeurtenis slechts bepaalde grondstoffen inzetten. De speler die de meeste grondstoffen biedt krijgt het recht om een dorp te bouwen (tempel), of krijgt het fiche. Dorpen zijn nodig om vervolgens, volgens de standaard Catan-manier, wegen en nieuwe dorpen/steden aan te bouwen. De fiches leveren bonuskaarten met punten op, vergelijkbaar met de bonuskaarten Grootste Riddermacht en Langste Handelsroute. Hier geldt: als je de meeste fiches hebt, krijg je ook meer bonuspunten.
Gedurende het spel raakt de gemengde stapel met grondstoffen uitgeput. Op dat moment moet je eigenlijk al dorpen hebben gebouwd, anders ben je snel uitgespeeld. Je kunt dan misschien nog even proberen de verzamelde grondstoffen in te zetten om een dorp te bouwen, maar zonder dorp krijg je dan natuurlijk geen nieuwe grondstoffen meer.
Aan het einde van zijn leven reist Alexander wat langzamer: alleen met een 7 springt hij over de laatste kruispunten heen. Als Alexander op het einde van de route aankomt, of als de actieve speler 14 punten heeft gehaald, is het spel afgelopen. Dan kun je het bord omdraaien, wat ander materiaal aan de spelers geven, en Cheops nadoen…
Na het originele Catan zijn er niet alleen allerlei uitbreidingen verschenen, maar ook verschillende andere spellen die “iets” met Catan hebben. Zo verscheen in 2002 het spel Abenteur Menschheit, in het Nederlands bekend onder de titel De Kolonisten van de Prehistorie. Ook dit spel heeft een bord bestaande uit zekhoekige velden. Net als het Catan SF-spel is dit echter ook hier een vaststaand bord. Op dit bord zijn de continenten afgebeeld, met Amerika/Oceanië rechts, Eurazië/Afrika links, en een landbrug tussen Azië en Amerika. De spelers proberen op zo veel mogelijk plaatsen op de aarde een stam te stichten, en daarnaast ook nog enige ontwikkelling te plegen, om zodoende aan de 10 overwinningspunten te komen die vereist zijn om het spel te winnen.
Vandaag een verhaaltje van (bijna) 10 jaar geleden. Zo lang al? Jawel, volgens de BoardGameGeek is het spel van vandaag in 1999 verschenen.
Ik weet het nog goed, mijn eerste potje Sternenfahrer von Catan. Al was het alleen maar vanwege de tijd die we er die eerste keer mee kwijt waren. Het zal op de vrijdag geweest zijn, de tweede beursdag. Ik kwam om 10 uur binnen, en direct bij de stand van Kosmos kwam ik samen met drie ervaren Siedlerinnen aan een tafel om het nieuwe Catan-spel te spelen. Maar: het was tien uur, dus alle tafels waren net bezet door allemaal mensen die graag een nieuw spel uitgelegd kregen. Voor ons schoot er geen uitleg over, dus hebben we zelf de doos verkend. En die doos zat heel vol met allemaal nieuw materiaal. Van plastic overigens, maar ja: dat hoort natuurlijk bij een SF-spel! We zijn met zijn vieren ongeveer een uur bezig geweest met het uitpuzzelen wat er allemaal in die grote doos zit, en hoe het spel eigenlijk gespeeld diende te worden. De doos is wat hoger dan we van een Catan-doos gewend zijn, maar dat is o.a. omdat er vier raketten in zitten. Echte (nep-)raketten, die verschillende doelen dienen. Daarnaast een bord met een vaste opstelling, kaarten, en nog verschillen plastic onderdelen. Sommige onderdelen konden aan de raketten worden bevestigd, andere onderdelen dienden op het bord geplaatst te worden.
Na dat uur wat we nodig hadden voor het uitzoeken van de inhoud en de regels zijn we vervolgens nog ongeveer drie uur bezig geweest om het spel helemaal uit te spelen. Vier uur! op de doos staat 120 minuten oftewel de helft… Maar ja, zo’n eerste potje, met veel nieuws, dat duurt altijd wel wat langer.
Vandaag verscheen in De Pers een interview met Klaus Teuber, n.a.v. het tienjarig jubileum van het spel De Kolonisten van Catan in Nederland.
Mooi begin van een van de alinea’s: “Voor wie de afgelopen tien jaar op Pluto heeft gewoond: […]”. Afgezien van een opmerkelijk (nou ja…) basis-bord met o.a. de kleur groen, en een paar kleine foutjes, een leuk artikel. Aardig formaat ook, ongeveer 2/3 van een A3-tje.
